Πρόγραμμα αγωγής υγείας: Από το σιτάρι στο ψωμί

1/θέσιο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Τεμπλονιού Κέρκυρας
Υπεύθυνοι Νηπιαγωγοί: Γεωργοτά Σωτηρία, Ψυχουδάκη Μαγδαληνή
Αριθμός Νηπίων:14

Γενικό θέμα: Το ψωμί

Κριτήρια επιλογής του θέματος: Αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το παραπάνω θέμα ύστερα από μία συζήτηση στο Νηπιαγωγείο την ώρα του μεσημεριανού φαγητού. Πολλά από τα Νήπια φέρνουν ψωμί μαζί με το μεσημεριανό φαγητό τους και έτσι μας ήρθε η ιδέα να γνωρίσουμε τον τρόπο με τον οποίο φτάνει το ψωμί στο τραπέζι μας, αλλά και ποια είναι η θρεπτική του αξία.

Προβλεπόμενη διάρκεια του προγράμματος:
Έναρξη: Γενάρης 2005 Λήξη: Μάιος 2005

Στόχοι και σκοποί του προγράμματος:
• Να μάθουν και να κατανοήσουν την διατροφική αξία των δημητριακών ( σιτάρι ) και των προϊόντων τους όπως είναι το ψωμί.
• Να γνωρίσουν την σύσταση του ψωμιού καθώς και τα στάδια επεξεργασίας από το χωράφι ως το τραπέζι μας.
• Να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τους φυτικούς οργανισμούς
• Να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο των ενηλίκων και ειδικότερα να γνωρίσουν το ζύμωμα – το φούρνισμα σε παλιότερες εποχές , αλλά και στη δική τους σύγχρονη εποχή.
• Να γνωρίσουν έθιμα του τόπου μας που σχετίζονται με το ψωμί με αφορμή τις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές.
• Να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας.
• Να παρατηρήσουν, να προβληματιστούν να συγκρίνουν, να εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές, να κάνουν υποθέσεις και να βγάλουν συμπεράσματα.
• Να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο.
• Να πλάθουν και να μορφοποιούν και κατ΄ επέκταση να εκφράζονται δημιουργικά μέσα από τις διάφορες μορφές
τέχνης ( κατασκευές , ζωγραφική , κολλάζ ) , τη θεατρική αγωγή , το κουκλοθέατρο


Μεθοδολογία –Στάδια υλοποίησης του Προγράμματος

Διαθεματική προσέγγιση. Μέθοδος Project

1. Ιστόγραμμα: Καταγραφή των προτάσεων των Νηπίων αναφορικά με τα όσα θέλουν να μάθουν. 2. Δημιουργία θεματικού χάρτη
3. Συγκέντρωση υλικού από περιοδικά, εφημερίδες, βιβλία, διαδίκτυο
4.Ψωμί και Γλώσσα,Μαθηματικά ,Μουσική
Καλλιτεχνική έκφραση , Περιβάλλον.
5.Αξιολόγηση του προγράμματος.

Βιβλιογραφία :
• ΥΠΕΠΘ ,Παιδαγωγικό Ινστιτούτο(2002), Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπια- γωγείο. Προγράμματα σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων.
• Σύγχρονο Νηπιαγωγείο-Έρευνα ,Θεωρία ,Πράξη
εκδόσεις Δίπτυχο.







ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ :Αναζήτηση και διευκρίνιση του θέματος.

Στο νηπιαγωγείο μας φοιτούσαν κατά τη σχολική χρονιά 2004-2005 δεκατρία παιδιά, προνήπια και νήπια. Καθημερινά την ώρα του μεσημεριανού φαγητού τα παιδιά συζητούσαν σχετικά με το φαγητό που κάθε παιδί είχε μαζί του. Έτσι μας δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθούμε με το κατά πόσο τρώμε φαγητά που είναι ωφέλιμα για τον οργανισμό μας. Ένα προϊόν διατροφής που συνόδευε το φαγητό των νηπίων ήταν και το ψωμί.
Μετά από σχετικές ερωτήσεις των παιδιών και συζήτηση αποφασίσαμε να μάθουμε περισσότερα για το ψωμί και τον τρόπο που αυτό γίνεται.
Στη συζήτηση που αναπτύχθηκε καταθέσαμε εμπειρίες, απόψεις και απορίες. Στη συνέχεια καταστρώθηκε σχέδιο δράσης με βάση αυτά που ήθελαν να μάθουν τα παιδιά για το ψωμί. Οι επιθυμίες των παιδιών, καταγεγραμμένες και ομαδοποιημένες παρουσιάζονται στη δεύτερη φάση του προγράμματος.







ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΝΗΠΙΩΝ







ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ :ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ




Πρώτη πρόταση των παιδιών:
Να μάθουμε από τι γίνεται το ψωμί

• Εμπλουτίζουμε τη γωνιά συζήτησης με εικόνες από φούρνο, ψωμί, σιτάρι. Προκαλούμε τα παιδιά ν΄απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικές με τις εικόνες. Προβληματιζόμαστε και καταγράφουμε τι είναι αυτό που θέλουμε να μάθουμε.
• Μέσα από την ανάγνωση πληροφοριακού υλικού μαθαίνουμε τις διαδικασίες που γίνονται από την σπορά του σιταριού, το θερισμό ως και το ψήσιμο του ψωμιού.

Διαθεματική διασύνδεση: Γλώσσα

Δεύτερη πρόταση των παιδίων:
Να πάμε στο φούρνο


• Προετοιμαζόμαστε και πραγματοποιούμε επίσκεψη στο φούρνο της γειτονιάς μας. Γινόμαστε μικροί δημοσιογράφοι και καταγράφουμε στο δημοσιογραφικό μας κασετοφωνάκι τις απαντήσεις της φουρνάρισας σε όσα θέλουμε να μάθουμε.
• Δοκιμάζουμε διάφορα είδη ψωμιού: χωριάτικο, πολύσπορο, σίκαλης
• Αγοράζουμε ψωμί , κουλουράκια, φρυγανιές.
• Αγοράζουμε αλεύρι και μαγιά για να φτιάξουμε το δικό μας ψωμί στο σχολείο.

Διαθεματική διασύνδεση: Γλώσσα ,Μαθηματικά ,Μελέτη Περιβάλλοντος.


Τρίτη Πρόταση των παιδιών:
Να κάνουμε κολλάζ και να ζωγραφίσουμε

• Ομαδικό κολλάζ με εικόνες από το ψωμί

• Ανάγλυφο ατομικό κολλάζ: με σπόρους σιταριού φτιάχνουμε στάχυα σε μαύρο κάνσον.

• Ελεύθερη ζωγραφική με θέμα το ψωμί

• Φύλλα εργασίας με εικόνες ψωμιού ή σιταριού ή φούρνου.

Διαθεματική διασύνδεση:Δημιουργία και έκφραση




Τέταρτη πρόταση:
Να παίξουμε παιχνίδια με το ψωμί και το φούρναρη

• Παίζουμε το παιχνίδι ¨Πινακωτή Πινακωτή¨

• Παίζουμε παιχνίδι ρόλων όπου ένα παιδί είναι φούρναρης και τα άλλα πελάτες.
Διαθεματική διασύνδεση:Δημιουργία και έκφραση


Πέμπτη πρόταση:
Να πούμε ποιήματα , τραγούδια και ιστορίες για το ψωμί


• Διαβάζουμε και επεξεργαζόμαστε:
 Η ιστορία ενός καλοψημένου τηγανόψωμου
 Το στάρι που έγινε σαν αμύγδαλο
 Το καρβελάκι

• Μαθαίνουμε το τραγούδι :Ο Γεωργός πάει στον αγρό πρωί σαν ξημερώσει. Το δραματοποιούμε.
• Μαθαίνουμε το τραγούδι: Με τα δυό χεράκια πλάθω κουλουράκια.

• Μαθαίνουμε και επεξεργαζόμαστε την παροιμία: όποιος βαριέται να ζυμώσει δέκα μέρες κοσκινίζει.
• Φτιάχνουμε το δικό μας αίνιγμα:
Από αλευράκι γίνεται
Στη Ζεστασιά φουσκώνει
Και πάνω στο τραπέζι μας
Ψημένο καμαρώνει
• Μαθαίνουμε την κινέζική παροιμία:
Η ωραιότερη μυρωδιά είναι του ψωμιού
Η ωραιότερη γεύση του αλατιού και
Η ωραιότερη αγάπη των παιδιών.

Έκτη πρόταση :
Να παίξουμε κουκλοθέατρο

• Ο Πιπίνος, η κούκλα της τάξης μας παίζει το κουκλοθέατρο:
 Το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου.

 Ο κόρακας (που κρατούσε ψωμί στο στόμα του ) και η αλεπού

Διαθεματική διασύνδεση: Δημιουργία και έκφαση

Έβδoμη πρόταση:
Να φτιάξουμε το καπέλο του φούρναρη και να γίνουμε και μεις φουρνάρηδες.


• Με άσπρο κάνσον και άσπρο γκοφρέ κατασκεύαζουμε την ποδιά και το καπέλο του φούρναρη.
• Γινόμαστε φούρναρης που ζυμώνει, γινόμαστε πελάτες που αγοράζουν ψωμί κ.τ.λ.

Διαθεματική διασύνδεση: Γλώσσα, μαθηματικά, παιδί και δημιουργία.



Όγδοη πρόταση:
Να φτιάξουμε ψωμί και κουλουράκια στο σχολείο μας.

• Ζυμώνουμε το δικό μας ψωμί με τη συνεργασία όλων των νηπίων.

• Φτιάχνουμε αλατοζύμαρο και πλάθουμε κουλουράκια.

Διαθεματική διασύνδεση: Δημιουργία και έκφραση, Μελέτη Περιββάλοντος.











Τέταρτη Φάση :Αξιολόγηση

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος εκθέσαμε ότι υλοποιήσαμε στη γωνιά του ψωμιού:
Φωτογραφικό υλικό
Αφίσες και εικόνες
Κατασκευές
Ψωμί
Μέσα από την υλοποίηση του προγράμματος τα παιδιά βίωσαν τον τρόπο με τον οποίο αναζητούμε και ανακαλύπτουμε την γνώση. Ο ρόλος της Νηπιαγωγού ήταν συνερευνητικός και συνεργατικός.
Τα παιδιά έμαθαν την θρεπτική αξία του ψωμιού αλλά και τον κόπο που απαιτείται μέχρι τελικά να καταλήξει στο τραπέζι μας.